Op de Voedsel Anders conferentie 2020 worden zo’n 80 workshops aangeboden. Die zijn ingedeeld volgens zes sporen. Je kunt in elke workshopronde weer naar een ander spoor gaan, of juist een workshop in hetzelfde spoor kiezen.
> Agroecologie & klimaatverandering
> Korte ketens & boer-burger samenwerking
> Toegang tot land & de commons
> Eerlijke handel & eerlijke prijs
> Eten Anders
> Nieuwe vaardigheden en perspectieven
Spoor 1: Agroecologie en klimaatverandering
Agroecologie is zowel een ecologische als een sociale benadering van de landbouw.
Het is een verzamelnaam van praktijken maar ook een wetenschap en een brede
beweging. Agroecologie stelt lokale middelen, relaties en kennis voorop en zet deze
in voor een weerbare en productieve landbouw. Het koestert de productie van
voedsel als resultante van het beheer van gezonde ecosystemen. Agroecologie is
een wereldwijde beweging waarvan de principes door miljoenen boeren in de praktijk
worden gebracht via innovatieve samenwerking met vooral burgers en
wetenschappers. Agroecologische systemen worden maximaal klimaatbestendig
ingericht, en omvatten minimaal gebruik van chemie en fossiele brandstoffen. Dit
maakt boeren minder afhankelijk van industriële inputs en vergroot hun
zeggenschap en autonomie. Er zijn tal van voorbeelden van deze ontwikkeling in
Nederland en Vlaanderen: samen op weg naar regeneratieve, klimaatpositieve en
natuur-inclusieve kringloop landbouw.
Op de conferentie leren we van elkaar dankzij praktische en inspirerende workshops
over verstandig omgaan met stikstof, gezonde bodems, biodiversiteit, agroforestry
en voedselbossen, strokenteelt, boerenzaden, dierenwelzijn, ruimte voor natuur en
voedsel in de stad. Van koolstofboer tot stadstuinder, van Zuid tot Noord, van de
Sahel tot de Friese Wouden. Landbouw die je gezond maakt, landschappen die een
brede glimlach op je gezicht toveren. Samen kunnen we dat en dat zie je terug in de
prachtige workshops.
Spoor 2: Eerlijke prijs en eerlijke handel
Om tot eerlijke prijzen te komen is een rechtvaardiger en milieuvriendelijker handels-
en landbouwbeleid een voorwaarde. Dat kan er voor zorgen dat boeren een
kostendekkende, stabiele prijs krijgen én dat consumenten een prijs betalen, waarin
alle milieu-, sociale en dierenwelzijnskosten zijn verrekend. Als markten worden
gereguleerd, kunnen regio’s zoals de EU, voor een veel groter deel voorzien in hun
eigen voedsel, veevoer en andere landbouwproducten. Het dumpen van Europese
overschotten in het buitenland neemt af, evenals de houtkap en het landgebruik voor
bijvoorbeeld de overzeese teelt van veevoer. Boeren in ontwikkelingslanden krijgen
hun land en markten terug voor hun eigen voedselproductie, waardoor de
voedselzekerheid toeneemt. Dankzij marktregulering kan ook het Europese
landbouwbudget veel effectiever worden ingezet om maatschappelijke doelen te
halen. We moeten af van de huidige vrijhandelsverdragen en toe naar een
gereguleerde internationale handel waarin mensenrechten, klimaat en milieu worden
beschermd. Tijdens de conferentie zijn diverse workshops aan dit thema gewijd. Naast (inter)nationaal beleid, zal aandacht zijn voor provinciaal en lokaal beleid, eerlijke voedselprijzen, andere vormen van financiering en Europese keurmerken.
Spoor 3: Korte ketens en boer-burger samenwerking
Het huidige voedselsysteem kenmerkt zich in veel opzichten door gebroken relaties.
Boer en burger, stad en platteland, maar ook beleid (Brussel, Den Haag) en de
praktijk op het boerenerf zijn steeds meer los van elkaar – en naar het soms lijkt zelfs
tegenover elkaar – komen te staan. Korte, meer regionale voedselketens zijn een
praktische vorm om de verbinding en solidariteit tussen boer en burger te herstellen.
Boerderijwinkels, CSA’s en voedselcollectieven, maar ook coöperatieve
producentengroepen die gezamenlijk in de regio afzetten kunnen bijdragen aan een
betere prijs en marktaandeel voor boeren, hogere kwaliteit en tegelijkertijd – mits
goed aangepakt – minder CO2-uitstoot en voedselverspilling. Kortere ketens vergen
een andere verwerking, logistiek en voedselomgeving. Dit vraagt bijvoorbeeld een
stedelijke voedselstrategie en regionale economische samenwerking tussen boer en
burger.
In de workshops zullen we ingaan op lessen die zijn opgedaan
in het opzetten van regionale, korte ketens. Maar ook kijken we naar uitdagingen,
opschaling en kansen voor het leveren aan publieke instellingen of op de Business-
2-Business markt. Daarnaast wordt ingegaan op manieren waarop boer en burgers
opnieuw verbinding kunnen zoeken (Food Policy Councils, nieuwe vormen van boer-
burger dialoog en solidariteit).
Spoor 4: Eten Anders
Hoe ziet ons dieet van de toekomst er uit? Een ander voedselsysteem vraagt niet
alleen een andere manier van produceren, maar juist ook een andere manier van
consumeren. Duidelijk is dat we minder dierlijke eiwitten moeten gebruiken en meer
plantaardige. Maar betekent dit dan ook dat we allemaal aan de vleesvervangers
moeten, of wellicht kweekvlees eten? Laten we ons door slimme marketing verleiden
tot het eten van te veel vet en suikers, of gaan we eten met de seizoenen en lokale
ingrediënten? En hebben we nog wel de tijd en de vaardigheid om lekker en gezond
te koken en te eten? In het spoor Eten Anders gaan we verkennen hoe we
de transitie naar een ander consumptiepatroon verder vorm kunnen geven. Met
meer diversiteit en creativiteit, en plezier in het koken en eten. We laten zien wat dit
betekent voor verschillende bevolkingsgroepen en de positie van de boer in de
keten. Voorbeelden van gemeenschapsvorming en de ontwikkeling van een sociale
beweging passeren de revue. En natuurlijk laten we ook zien dat er goede
alternatieven zijn, dat we ook in de toekomst lekker en gezond kunnen eten, met en
zonder vlees.
Spoor 5: Toegang tot Land en de Commons
Landrechten zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat mensen die van lokale natuurlijke
hulpbronnen leven, te weten boeren, herders, vissers en jagers / verzamelaars en
bosbewoners (vaak inheemse volkeren), toegang en controle houden en krijgen,
over land en water en bossen maar ook tot de genetische diversiteit van vee en
zaden. Het is hierbij van belang dat natuurlijke hulpbronnen niet alleen als
productiemiddel worden gezien maar ook als leefgebied, landschap, en leverancier
van ecosysteemdiensten, met respect voor de holistische visie op de relatie tussen
mens en natuur in verschillende culturen. Vele bewegingen en initiatieven zijn bezig
te zorgen dat de bovengenoemde hulpbronnen op de eerste plaats lokale
bevolkingen dienen en niet de exportlandbouw door grootgrondbezitters of delving
van olie, gas of mineralen. Deze bewegingen halen land en andere natuurlijke
hulpbronnen uit de markt en brengen het in collectief eigendom of beheer
(commons). Ook zorgen ze dat nieuwe boeren toegang hebben tot land en recht
hebben om op hun land te verblijven. Over dit thema zullen op de conferentie
workshops zijn over commons, onderhandelingen voor een beter pachtcontract,
lokaal geld, gebiedscooperaties en land bewegingen.
Spoor 6: Nieuwe vaardigheden en perspectieven
We zijn het er over eens dat de transitie naar een nieuw landbouw- en
voedselsysteem nodig is. Werken in een nieuw systeem vraagt niet alleen om
nieuwe kennis, maar ook om nieuwe manieren van kijken en nieuwe vaardigheden.
In dit thema maak je kennis met nieuwe perspectieven en creatieve methoden om
het landbouw- en voedselsysteem te begrijpen, te ervaren en vorm te geven. Daarbij
gebruiken we hoofd, hart, handen en alle zintuigen. Leer jij tijdens de Voedsel
Anders-conferentie hoe je gebruik kan maken van ‘waarderend onderzoek’ om de
duurzaamheid van voedselsystemen te evalueren? Maak je een systeemtekening of
verwerk je jouw boodschap in een cartoon? Of wissel je liever van gedachten over
hoe we aan een diverse, intersectionele beweging kunnen bouwen? En hoe we
werken aan degrowth in landbouw en voedsel? Het is allemaal mogelijk.
Lees meer over de Voedsel Anders conferentie 2020
Bekijk het programma
