Van de 360 bijensoorten in Nederland staat momenteel 55% op de rode lijst. Met die constatering begon onze meetup ‘Red bijen en boeren’ op 8 juli. Het gaat niet goed met onze biodiversiteit, en naast verlies aan geschikte leefruimte speelt landbouwgif daar een grote rol in. Daarom is het Europees Burgerinitiatief (ECI) ‘Save bees and farmers’, dat de EU oproept een einde te make aan het gebruik van pesticiden, zo belangrijk.
Bijenspecialisten Wankja Ferguson en Sonne Copijn benadrukten in ons webinar het belang van wilden bijen voor ons voedsel en de balans van het ecosysteem. Ook leerden we meer over hoe pesticiden worden goedgekeurd in de EU, en wat daar mis mee is, met als actueel voorbeeld de beoordeling van glyfosaat. De deelnemers brainstormden over ideeën om 2000 extra handtekeningen te verzamelen zodat Nederland in elk geval de minimumgrens van het burgerinitiatief haalt. We zetten een aantal acties in gang om deze handtekeningen te verzamelen.
Scroll helemaal naar beneden om de meetup terug te kijken.
Vrijwilligers gezocht!
24 sept: actie in Utrecht tijdens de KlimaatstakingHet burgerinitiatief Red bijen en boeren heeft bijna 750 000 ondertekeningen verzameld. Help je mee voor de 1 miljoen? Op 24 september gaan we handtekeningen verzamelen op het Jaarbeursplein in Utrecht tijdens de Klimaatstaking. Jouw klus als vrijwilliger is heel simpel: je verspreidt kaartjes waarmee mensen makkelijk zelf digitaal hun handtekening kunnen plaatsen. Doe je mee? Meld je hier aan voor 17 september.
Hieronder: Marcel van Silfhout van Graangeluk, voor Red bijen en boeren.
Wist je dat…?
Over de bijensoorten:
- Naast de honingbij vliegen er zeer veel andere bijen rond, we hebben er zo’n 360 in het totaal.
- In tegenstelling tot de honingbij zijn de andere soorten bijen soms heel specialistisch. Ze voeren op specifieke planten.
- 55% van alle bijensoorten staan op dit moment op de rode lijst.
- 70 tot 80% van alle bijensoorten nestelt in de grond, ze graven hun eigen nesten. Andere soorten nestelen in afgebeten stengels van bijvoorbeeld bramen of vliertakken. Grazers die langs een houtwaal lopen maken een dergelijk soort patroon. Daarom hebben we grazers nodig, buiten.
- Meestal denkt men bij voedsel aan de honingbij. Maar minimaal 50% van alle bestuiving komt voor rekening van andere bijensoorten.
- Jonge vogels kunnen geen zaden en vruchten eten, ze eten eiwitrijk voedsel. Eén koolmezennestje heeft 10 tot 20 000 rupsen nodig.
Over neonicotinoïden:
- Zaden krijgen vaak een coating met neonicotinoïden (insecticiden). Deze middelen zijn oplosbaar in water zodat de gewassen het kunnen opnemen. Dat betekent dat uitspoelt naar de sloten, de akkerranden en zelfs naar de houtwallen. Dat is dodelijk voor de nabije insecten en waterdieren.
- Neonicotinoïden zijn een groot probleem voor de insecten. Ze zijn veel dodelijker voor bijen dan het lang geleden verboden DDT. Maar 4 nanogram van het middel Imidacloprid is nodig om een bij te doden. Bij DDT was dat 27 000 ng! (onderzoek Prof. Dave Goulson)
- Bijenkasten kan je weghalen als een gewas bespoten wordt. Wilde bijen- en hommelsoorten kunnen niet vluchten.
Over glyfosaat:
- Het gebruik van glyfosaat veroorzaakt een monotoon landschap. Veel van de bloemen waar veel bijensoorten afhankelijk van zijn, zijn niet meer aanwezig.
- De meeste studies vanuit het bedrijfsleven over de veiligheid van glyfosaat zijn van slechte kwaliteit. Toch is de Europese toelating van glyfosaat hierop gebaseerd. Onafhankelijke studies blijven buiten beschouwing omdat ze niet aan de normen van de industrie voldoen.
- Uit vele onafhankelijke studies blijkt dat glyfosaat DNA beschadigt en kanker kan veroorzaken.
Wankja Ferguson – de wilde bij in gevaar
Sonne Copijn – ongepast EU-beleid
Tjerk van Dalhuisen – controverse over de goedkeuring van glyfosaat
Wat is een ECI? (European Citizen Initiative = EU burgerinitiatief)
- Burgerparticipatie: EU-burgers vragen de Europese Commissie om nieuwe wetten
- Tenminste 1 miljoen ondertekeningen nodig en minstens 7 landen moeten de limiet halen
- Bij succes: gesprek met de Europese Commissie en hoorzitting in het Europees Parlement
Eisen van het ECI ‘Save bees and farmers:
- 80% minder landbouwgif in 2030, stop synthetische pesticiden in 2035
- Herstel van habitats en landbouwgebieden voor biodiversiteitsherstel
- Steun voor boeren op weg naar agroecologie en gif- en gentech-vrije landbouw
Waar staan we nu?
Er waren op het moment van de meetup nog 1880 handtekeningen nodig in Nederland om de ondergrens van 19 500 handtekeningen te bereiken.
Wat kan jij doen?
Wat iedereen kan doen:
zie deel-materiaal hieronder
- Deel het burgerinitiatief op sociale media
- Vraag je eigen netwerk: spreek mensen aan, mail ze, via social media, je vereniging etc. Herinner mensen en leg uit dat de vraag over geboortedatum hoort bij een formeel verzoek (zodat de overheid met een steekproef de geldigheid van de stem kan controleren)
- Verstuur een mailing in je netwerk (zie voorbeeldtekst)
- Krijg een organisatie zo ver dat ze een mailing versturen
- Begin een deel-ketting: vraag 10 mensen om het initiatief te ondertekenen en vraag hen alleen ook weer om dit aan 10 personen te vragen enzovoorts.
- Haal handtekeningen op (op papier) tijdens een bijeenkomst of feestje
- Organiseer iets moois – online of een papieren inzameling
- Vind een bekende ambassadeur voor een korte video
- Regel aandacht in de media
Deel-materiaal
- Oproep ECI Save bees and farmers: https://www.savebeesandfarmers.eu/
- Oproep vanuit Voedsel Anders: https://www.voedselanders.nl/red-boeren-en-bijen/
- Formulier handtekeningen op papier: https://www.savebeesandfarmers.eu/w/files/paper-signature-form/nl_paper-signature-form.pdf
- Social media posts (ENG): op Facebook, op Instagram, op Twitter
- Presentaties hierboven als achtergrondinformatie
- Krachtige video oproep door Marie-Monique Robin, auteur van ‘De Wereld volgens Monsanto’: Genoeg, stop het gif! (NL ondertiteld, verschillende talen beschikbaar)
- Materiaal vanuit het ECI (ENG): https://www.savebeesandfarmers.eu/eng/materials/
Kijk hieronder de meetup terug.