Nieuwsbrief januari 2024 – Op naar het komende jaar met Voedsel Anders!

Begin januari kwam het kernteam van Voedsel Anders samen om plannen te maken voor het nieuwe jaar. Centraal in onze activiteiten staat het verbinden van partijen in het Voedsel Netwerk en samen stappen te zetten in de Voedseltransitie.

Lees hier over de terugblik op 2023 en een vooruitblik op wat ons te wachten staat in 2024!

3 nieuwe leden in het kernteam

Estelle Verlinden
Jan Hassink
Jeffrey Spangenberg

Estelle Verlinden komt rechtstreeks uit het bruisende Brussel waar ze haar bachelor in Sociale Wetenschappen heeft afgelegd en nu de Master in Resilient Farming and Food Systems aan Wageningen Universiteit volgt. Haar interesses liggen bij lokale voedselsystemen en hoe die op een meer democratische manier geregeerd kunnen worden. Ze heeft sinds oktober de taken van Yanina Willet overgenomen en wordt het nieuwe contactpunt van Voedsel Anders. Indien jij vragen hebt, kom je dus bij haar terecht!

Jan Hassink is onderzoeker bij Wageningen Research en is opgeleid als bodemkundige. Later maakte hij de overstap naar de zorglandbouw en sociale wijkinitiatieven. De laatste jaren richt hij zich vooral op lokale en regionale voedsel initiatieven en netwerken die integraal werken aan een sociaal, inclusief, ecologisch en economisch duurzaam voedselsysteem. Concreet doet hij dit vanuit twee projecten van de Nationale Wetenschapsagenda. 

Zijn energie krijgt hij van de vele inspirerende initiatieven en initiatiefnemers die hij ontmoet. Dagelijks houdt hij zich bezig met de belemmeringen die ze ervaren en het gebrek aan zichtbaarheid en erkenning door systeem partijen zoals beleid en onderzoek. Hierbij gelooft hij dat Voedsel Anders een mooie rol kan vervullen om de omvang en diversiteit van de bottom up beweging meer zichtbaar te maken, onderling te verbinden en elkaar te inspireren en het betrekken van beleidsmakers om belemmeringen weg te nemen. Daar draag ik graag een steentje aan bij.

Jeffrey Spangenberg (ik / wij). Met aandacht voor terugdenken in plaats van vooruitdenken, van meer naar less is more, van zelfstandig naar afhankelijk, van overal en nergens naar hier en nu persoonlijk verbonden, van onder naar boven.  

Bedenker, oprichter, trekker en smaakmaker achter diverse voedselprojecten, evenementen, workshops en trainingen, waaronder A Matter of Food, Food Council MRA, Voedselverbindt, Food Night, World of Food, Smaakboulevard, Jamie Oliver’s Food Incubator on Wheels en Vert Food Pairing.

Op dit moment actief als ondernemer, onderzoeker, adviseur, ondersteuner en activist, betrokken bij De Korte Markt 3.0, het Lokaal Voedsel Fonds, Food Clic, Voedselpark Amsterdam, de Ark van de Smaak, Food Circle Amsterdam Noord, Stadslandbouw Amsterdam (SLA), Groenpunt 020 en Bodem & Buren. En nu ook bij Voedsel-anders.

Terugblik van Voedsel Anders in 2023

Food Film Fest 2023

Food.Film.Fest 2023: optimistische verhalen over een ander voedselsysteem Van 10 november tot 10 december verenigden 53 gemeenten en organisaties zich rond vijf films in 8 verschillende provincies van Nederland. Films over de zuivelindustrie, over landbouw in de Sahara, over familiale landbouw, over zaadbescherming en over de start van een community. De films verbeelden een thema dat voor iedereen belangrijk is, maar vaak onderbelicht: het voedsel op ons bord.

Of het nu in een cinemazaal was, in een bar, op een boerderij, of in een geïmproviseerd – maar zo gezellig – lokaaltje: vele toeschouwers dachten na over hun band met voedsel. En daar zijn we ongelofelijk fier op. Met meer dan 100 vertoningen in Vlaanderen en Nederland was Food.Film.Fest. weer een groot succes. Het festival was een prachtig voorbeeld van globaal denken en lokaal doen. Het festival inspireerde mensen om samen het gesprek aan te gaan over een ander voedselsysteem. Hopelijk sijpelen deze inspirerende gesprekken nog verder door binnen de lokale gemeenschappen in 2024 en blijft de beweging steeds verder groeien. Bedankt aan alle organisatoren en toeschouwers!
]

Netwerkbijeenkomst mei 2023

In 2023 hebben we een begin gemaakt met het Voedselweb. Dat is de naam voor het platform dat Voedsel Anders in gang heeft gezet op de netwerkbijeenkomst van 26 mei. Het doel van het Voedselweb is samenwerking en kennisdelen tussen de verschillende delen van de voedselbeweging  mogelijk maken. Voedsel Anders bood altijd al gelegenheid op de conferenties om verbindingen te smeden tussen diverse delen van het voedselsysteem: boeren, burgers, NGO’s, wetenschappers en alle andere rollen die nodig zijn voor transitie ontmoetten elkaar op onze bijeenkomsten en schaarden zich achter ons Manifest. Met het Voedselweb versterken we de uitwisseling tussen lokale en regionale groepen en hopen we net als een myceliumnetwerk aan elkaar te groeien tot één voedselbeweging. Inmiddels zijn Jeffrey Spangenberg, Jan Hassink en Bram van Helvoirt aangehaakt bij het team van Voedsel Anders.  

Dit jaar zullen we concreet vorm geven aan de digitale structuur voor deze voedingsbodem en zullen we enkele bijeenkomsten organiseren om samen met jullie verder te groeien. Als beginnetje kan je je nog steeds aanmelden voor de Signal-groep die we zijn gestart: hier kunnen we elkaar tippen over interessante ontwikkelingen, kan je activiteiten delen en vragen stellen. Daarnaast delen we graag informatie over jouw activiteiten of ontwikkelingen in je regio in het netwerk van VA (2000+). Als je over de ontwikkelingen in jouw regio of een specifiek thema wil delen, meld je dan aan als correspondent bij Estelle.
 

Voedsel van dichtbij

Voedsel Anders wordt ook door andere gezien als een belangrijke netwerkspeler in de voedselbeweging. Het ministerie an LNV heeft ons opdracht gegeven om het netwerk van voedselinitiatieven in Nederland verder te inventariseren. Een resultaat dat we hebben bereikt in samenwerking met Stadslandbouw Nederland. In een aantal netwerkbijeenkomsten gaan we jullie wensen en behoeftes verder in kaart brengen. En samen ontwikkelen we een uitvoeringsagenda waarmee we verder aan de slag hopen te gaan om de voedselbeweging verder te versterken. Van onderop, maar met een structuur waarin partijen elkaar eenvoudig weten te vinden om kennis te delen en krachten te bundelen.  

Politiek & beleid: updates over rechtvaardig handel en landbouw

Visie rechtvaardig landbouw- en handelsbeleid naar nieuwe Tweede Kamer gestuurd

In december 2023 heeft de Landbouwcoalitie voor Rechtvaardige Handel hun visie voor een Rechtvaardig landbouw- en handelsbeleid,  naar de commissies Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit en – Buitenlandse Handel & OS van de nieuwe Tweede Kamer gestuurd. De brief werd verstuurd namens deze organisaties: Agractie NL, DDB, Foodwatch NL, NAV, NMV, Platform ABC en de BD-Vereniging.

In deze brief verduidelijkt deze coalitie de standpunten op gebied van handel en landbouw, zoals de negatieve gevolgen van de huidige handelsverdragen voor boer, natuur en milieu wereldwijd. De coalitie roept de Kamerleden op om ervoor te zorgen dat Nederland in de Europese Raad tegen het EU-Mercosur-verdrag stemt. Deze stemming kan al op zeer korte termijn begin 2024 plaats vinden. In een rapport met Handel Anders! (2021) is dit verdrag geanalyseerd en wordt een alternatief voorgesteld. Tevens werd een concreet alternatief besproken voor het EU Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2027, en het bijbehorende WTO-handelsbeleid.

‘Pas als boeren een eerlijke prijs voor hun product krijgen en beloond worden voor maatschappelijke diensten, is een echt duurzame landbouw mogelijk die bijdraagt aan het behalen van Europese en Nederlandse duurzaamheidsdoelstellingen. Het voordeel is dat het GLB-budget bij deze hervorming ook veel effectiever kan worden ingezet en geheel ten goede komt aan het behalen van maatschappelijke doelstellingen. En last but not least; het maakt de kans op een effectief en door boerenorganisaties ondersteund Nederlands Landbouwakkoord een stuk groter.’ In januari hebben vertegenwoordigers van deze Landbouwcoalitie gesprekken gevoerd met verschillende fracties in de Den Haag.
 

Inspirerende verklaring European Coordination Via Campesina (ECVC) over Europese boerenprotesten

  Op 25 januari publiceerde European Coordination Via Campesina een verklaring rond de demonstraties van boeren Frankrijk, Duitsland en andere Europese landenZe leggen in tegenstelling tot de verslaglegging in de Nederlandse media wél het verband met vrijhandelsverdragen zoals EU-Mercosur, die leiden tot oneerlijke concurrentie, en de lage en onstabiele prijzen aan boeren. Dit mogelijk gemaakt door decennia van neoliberaal beleid sinds het Europese landbouwbeleid (GLB) werd afgestemd op WTO-afspraken in 1992. Deze te lage prijzen maken het voor boeren steeds lastiger om aan de steeds hogere milieu- en dierenwelzijnseisen te voldoen. Ook spreekt ECVC zich uit tegen rechts-extreme politieke partijen die de protesten willen kapen door ‘klimaatverandering te ontkennen, op te roepen tot verlaging van de milieunormen en met de vinger te wijzen naar arbeidsmigranten op het platteland.’ Lees hier verder voor meer informatie.

Save the date – 22 april 2024

Doe mee aan de Kruiwagenmars op Wereldaardedag Op 22 april 2024 vindt de vierde Kruiwagenmars plaats. Dit jaar staat de mars in het teken van gezonde voeding en beweging. De mars is een initiatief van  Symphony of Soils, een organisatie die zich inzet voor gezonde bodems en gezonde mensen en sluit Voedsel Anders zich aan als Hierbij doen we een oproep aan al de leden van ons netwerk om  zelf een kruiwagenmars te organiseren naar artsen of ziekenhuizen – het is de gelegenheid om op een ludieke manier aandacht te vragen voor het belang van gezonde voeding en voedselsystemen!

Meld je hier aan!

Teken de petitie van Red Ons Groen

Groen of Grijs? De toekomst van de Lutkemeerpolder, de laatste vruchtbare landbouwgrond van Amsterdam, wordt in 2024 bepaald. De bouw van het grootste distributiecentrum (7 voetbalvelden) door projectontwikkelaar Proptimize staat voor eind Q1 gepland. Ook staat de gedeeltelijke herziening van het bestemmingsplan op de agenda bij de gemeenteraad. Het is nu of nooit voor het behoud van de Lutkemeerpolder. Daarom lanceren Voedselpark Amsterdam en Behoud Lutkemeer ‘Red ons groen’ met steun van tientallen partners waaronder Land van Ons, Patagonia, Urgenda en Voedsel Anders.  

Teken hier de petitie!

Aanrader van de maand

Voorlevers van de nieuwe samenleving door Jelleke de Nooy van Tol
In een tijd waarin ons voedselsysteem onder druk staat, biedt het boek Voorlevers van de nieuwe samenleving hoop en perspectief. We willen allemaal een betere wereld: welzijn in plaats van welvaart, werk dat betekenisvol is en voldoening geeft, gezond eten, voldoende inkomen. Alleen weten we niet hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen in een wereld die daar geen mogelijkheden meer toe lijkt te bieden.
  Dit boek laat je zien hoe mensen, bedrijven en organisaties al bezig zijn met de nieuwe regeneratieve samenleving te bouwen in Nederland: duurzame, circulaire, integrale, regeneratieve initiatieven in alle sectoren van onze maatschappij. In het boek vind je inspirerende verhalen van mensen die een verschil maken – zoals de boeren die samenwerken aan een eerlijker voedselsysteem, de ondernemers die een circulaire economie opbouwen of nog de activisten die zich inzetten voor een meer rechtvaardige samenleving. We stappen af van het ‘ik’ en gaan naar het tijdperk van ‘wij’, de gemeenschap. Wij zijn de re-generatie.

Word jij onze regionale correspondent?

Voedsel Anders is op zoek naar een enthousiaste vrijwilliger per provincie die ons graag helpt om de nieuwsbrief te verrijken met lokale voedsel initiatieven, verhalen en evenmenten. Ben je enthousiast? Meld je dan aan als correspondent bij Estelle.